Lijkwade maken
Samen een lijkwade maken als ode aan degene waar je van houdt en om te kunnen zijn met wat is. Je maakt een lijkwade samen met vrienden en/of familie, op uitnodiging van diegene voor wie de lijkwade bestemd is. De opdrachtgever is niet noodzakelijk ernstig ziek, enkel vooruitziend.
“Wanneer ik een kist zie en bedenk dat ik daar in zal liggen, dan krijg ik het zó benauwd.”
Louiza, 84 jaar
Wat is een lijkwade?
In ons land kan je kiezen hoe je iemand begraaft of cremeert. Meestal gebruiken we een kist, maar een lijkwade is een zinvol alternatief. Een lijkwade is een stuk textiel waarin het lichaam gehuld wordt en wordt gecombineerd met een draagbaar. Het is een manier die eigenlijk al heel lang bestaat.
Waarom kiezen voor een lijkwade?
Het is zachter. Je kiest voor het gebruik van een lijkwade als je voelt dat een kist een afstandelijke en onnatuurlijke uitstraling heeft, alsof de overledene verborgen ligt. Het verminderen van afstand tussen de overledene en de nabestaanden is een vaak gehoorde reden waarom een lijkwade een mooi alternatief is. Met een lijkwade is de overledene meer fysiek aanwezig omdat de lichaamsvorm zichtbaar blijft.
Een lijkwade wordt stapsgewijs gesloten elke dag wordt een een stukje van het lichaam verder bedekt door een familielid of vriend. Zo neem je rustig en traag afscheid door een gezamenlijk ritueel dat je samen deelt. Je hebt een dichter en vanzelfsprekender contact met de overledene. De rituele handeling van het afsluiten van de lijkwade is een symbolische weergave van het verloop van afscheid.
Hoe werkt het?
Tilda & Grace biedt drie manieren aan om met een lijkwade te werken, alle drie begeleid door beeldend kunstenares Valentine Kempynck. Elke manier heeft zijn eigen vorm en timing. Maar sowieso is het mogelijk om de drie vormen op maat aan te passen voor elke specifieke situatie.
Je kan je eigen lijkwade maken of in groep een lijkwade maken voor iemand specifiek. Het geeft je de tijd om te focussen op de band die je hebt met elkaar.Ondertussen is er tijd voor gesprek en herinneringen. Het is een zingevende daad waarbinnen je emoties deelt en verwerkt, terwijl je concreet en actief samen aan iets werkt.
Het is heel simpel. Je hoeft geen ervaring te hebben met textiel, naaien, breien, borduren of dergelijke. Valentine Kempynck zorgt dat alle handelingen voor iedereen haalbaar zijn. Je kiest zelf hoeveel tijd je eraan kan en wil besteden. Je kan bepaalde delen van de uitvoering ook uit handen geven.
1. Lijkwade “De Omhelzing”
Op deze lijkwade worden de armen van de dichte omstaanders (gezinsleden, vrienden) afgebeeld. Zij omarmen het lichaam van de overledene. De afgebeelde armen staan elk voor een famileilid of vriend en kunnen op verschillende manieren uitgevoerd worden. Je kan écht, waarheidsgetrouw de armen van de nabestaanden afbeelden of je kan figuurlijk werken. De armen kunnen geborduurd, afgedrukt, genaaid of geschilderd worden. Het afscheidsritueel bestaat uit het toeknopen van elke omhelzing. Lijkwade “De Omhelzing”, kan op voorhand gemaakt worden.
2. Lijkwade “Taal”
Bij deze lijkwade vormen woorden de basis om een stuk kant te maken. Dit wordt het middelste deel van de lijkwade. De woorden zijn vaak een naam of een persoonlijke tekst, tot een lievelingslied, een gedicht of een psalm. Het afscheidsritueel bestaat uit het gemeenschappelijk toegespen van de lijkwade. Ook deze lijkwade kan lang op voorhand gemaakt worden.
3. Lijkwade “De Wandeling”
Met familie, vrienden maken jullie een wandeling in de natuur op een voor jullie betekenisvolle plek. Je verzamelt samen natuurlijke materialen zoals lange grassen, bloemen en bladeren die gewoven worden, samen met Valentine, tot een lijkwade. Het afscheidsritueel bestaat uit het toestrikken van deze lijkwade. De wandeling wordt de dag na het overlijden gemaakt om op tijd tot een mooi resultaat te komen.
Lijkwade is een onderzoeksproject van Valentine Kempynck in opdracht van de Koninklijke Academie Antwerpen. Prijs: min. €500 tot max. €1000, afhankelijk van de lijkwade en de opdracht.
